Zielona Góra, dnia 23.04.2020 r.
OPINIA PRAWNA
W dniu 23 kwietnia 2020 r. Poczta Polska S.A. powołując się na treść art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r. poz. 695) oraz decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. (BPRM.4820.2.3.2020) dotyczącą podjęcia przez Pocztę Polską S.A. czynności niezbędnych do przygotowania i przeprowadzenia wyborów powszechnych na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., zwróciła się drogą mailową do gmin z wnioskiem o przekazanie danych, w tym danych osobowych ze spisu wyborców, o którym mowa w art. 26 § 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2019 r., poz. 684 z późn. zm.) w terminie nie dłuższym niż dwa dni robocze. W mailu tym wskazano, że dane te są niezbędne Poczcie Polskiej S.A. do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów powszechnych na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 roku.
Zgodnie z art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r. poz. 695) operator wyznaczony w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, po złożeniu przez siebie wniosku w formie elektronicznej, otrzymuje dane z rejestru PESEL, bądź też z innego spisu lub rejestru będącego
w dyspozycji organu administracji publicznej, jeżeli dane te są potrzebne do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej bądź w celu wykonania innych obowiązków nałożonych przez organy administracji rządowej. Dane, o których mowa w zdaniu pierwszym, przekazywane są operatorowi wyznaczonemu, w formie elektronicznej, w terminie nie dłuższym niż 2 dni robocze od dnia otrzymania wniosku.
Z powyższego przepisu wynika, że udostępnianie spisu wyborców Poczcie Polskiej jest możliwe i dopuszczalne tylko i wyłącznie wówczas, gdy dane te są niezbędne temu podmiotowi
do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W obowiązującym stanie prawnym brak jest przepisów rangi ustawowej, które nakładałby na Pocztę Polską S.A. obowiązek realizacji zadań związanych z organizacją i przeprowadzaniem wyborów powszechnych na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. Takie zadanie zostało na Pocztę Polską S.A. nałożone mocą art. 53k w zw. art. 53a ustawy Kodeks Wyborczy, który przewiduje możliwość głosowania korespondencyjnego dla osób niepełnosprawnych, podlegających obowiązkowej kwarantannie lub izolacji oraz osób, które ukończyły 60 lat. Nie mniej należy zwrócić uwagę, że zgodnie z treścią art. 102 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 wyłączono stosowanie w/w art. 53a (głosowanie korespondencyjne) przy przeprowadzaniu wyborów powszechnych na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.,
w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Tym samym należy stwierdzić, że Poczta Polska S.A. nie posiada aktualnie uprawnień do uzyskania dostępu do list wyborców w celu realizacji zadań związanych z organizacją wyborów na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., albowiem takie zadanie nie zostało jej powierzone mocą obowiązującej ustawy.
Niezależnie od powyższego należy zwrócić uwagę, że o ile komentowany przepis przewiduje możliwość złożenia przez Pocztę Polską S.A. wniosku o udostępnienie spisu wyborców w formie elektronicznej, o tyle należy stwierdzić, że przesłanie tego typu prośby za pośrednictwem zwykłego maila niepozwalającego na identyfikację tożsamości nadawcy, nie stanowi wystarczającej formy pozwalającej na udostępnienie żądanych danych. Brak możliwości identyfikacji nadawcy wiadomości przesłanej drogą elektroniczną uniemożliwia weryfikację, czy jej nadawcą w rzeczywistości jest podmiot uprawniony do uzyskania żądanych danych, co rodzi ryzyko udostępnienia spisu wyborców, w tym zawartych w nim danych osobowych z rejestru PESEL, osobie nieuprawnionej.
W związku z powyższym sugeruję, aby gminy, które otrzymały omawianą wiadomość:
- W pierwszej kolejności wezwały nadawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez złożenie go w formie elektronicznej w sposób umożliwiający identyfikację tożsamości nadawcy.
- Po otrzymaniu wniosku od uprawnionego podmiotu – odmówiły udostępnienia spisu wyborców Poczcie Polskiej S.A. w celu jego wykorzystania w związku z organizacją i przeprowadzaniem wyborów na urząd Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., z uwagi na fakt, iż podmiot ten nie posiada uprawnień do organizowania i przeprowadzenia tych wyborów.
Mec. Robert Kornalewicz